යේසු නොහොත් නාසරෙත් හි යේසුස් හෙවත් යේසුස් ක‍්‍රිස්තුස් වහන්සේ (ක‍්‍රි පූ 7-2 සිට ක‍්‍රි ව 26-36*) කිතුනු දහමේ කේන්ද්‍ර ලක්ෂණය වන අතර බොහෝ කිතුනුවන් විසින් දෙවියන්ගේ නැවත පැමිණීමක් ලෙස වන්දනා කරනු ලබයි. එසේම එතුමා වෙනත් ආගම් කිහිපයකද වැදගත් චරිතයකි.
යේසුස් යන නම හීබෲ අරමෙයික් භාෂා වල ඇති, යෙෂුවා හෙවත් "යොහෝවා ගලවා ගනියි" යන වදනින් බිඳී ආවකි. කි‍්‍රස්තු යන්න ග‍්‍රීක ක‍්‍රිස්ටොස් යන වදනින් පැවතෙන අතර එහි අර්ථය "අභිෂේක ලත් තැනැත්තා" ලෙසින් වේ. මෙය හීබෲ භාෂාවේ මෙසායා වදනට සමාන වේ.
යේසුස් වහන්සේ ගේ ඉගැන්වීම් හා ජීවිතය අරභයා ඇති ප‍්‍රධානතම දත්ත වන්නේ ශුභාරංචි ය. බොහෝ ඉතිහාසඥයන් හා බයිබල් හදාරන්නන් යේසුස් ගලීල යුදෙව්වෙක් යන්නටත්, උපදේශකයෙක් හා සුවකරන්නෙක් යන්නටත්, ස්නාවක යොහාන් ගෙන් බෞතීස්ම ලැබීමටත්, රෝමානු ආණ්ඩුකාර පොන්ති පිලාත් ගේ අණ පරිදි රෝම අධිරාජ්‍යයට එරෙහි වීමේ වරදට යෙරුසලමේ දී කුරුසිපත් වීය යන්නටත් එකඟ වෙති. බොහෝ විචාරාත්මක විද්‍යාර්ථීහු පවසන්නේ යේසුස් වහන්සේගේ ජීවිතය සම්බන්ධයෙන් ඇති ඉපැරණි ලිය කියවිලි බොහොමයක් ප‍්‍රායෝගිකව නිරවද්‍ය නොවන බවයි.
යේසුස් වහන්සේ පිළිබඳ කිතුනු විශ්වාස ප‍්‍රධාන කරුණු තුනක් මත පදනම් වෙයි. එනම් එතුමාගේ දිව්‍යමය භාවයත්, එතුමා පැරණි ගිවිසුමේ අනාගත වාක්‍ය වල සඳහන් මෙසායා බවත්, එතුමා කුරුසිපත් වූ පසු නැවත උත්ථානය වූ බවත් ය. කිතුනුවෝ සියල්ලෝම පාහේ යේසුස් වහන්සේ දෙවියන් වහන්සේගේ පුත්රයා හෙවත් ත්රිත්වයේ දෙවැන්නා ලෙස විශ්වාස කරන අතර එතුමා විමුක්තිය ලබා දීම සඳහා පැමිණ නැවත දෙවියන් හා එක්වූ බව අදහති. අනෙකුත් කිතුනු විශ්වාස අතර කන්‍ය ඉපදීම, ප‍්‍රාතිහාර්ය පෑම, ස්වර්ගය කරා නික්මීම සහ අනාගතයේදී නැවත පැමිණීම වේ. ත‍්‍රිත්වය පිළිබඳව සමස්ත කිතුනු ජනතාවම පාහේ විශ්වාස කළද විවිධ අත‍්‍රිත්වවාදීන් සුළු පිරිසක් යේසුස් වහන්සේගේ දිව්‍යමය භාවය පිළිබඳ සැක පළ කරති.
ඉස්ලාම් ධර්මයේ යේසුස් වහන්සේව ඊසා තුමා ලෙස හඳුන්වන අතර දෙවියන්වහන්සේගේ වැදගත් ඨූතයෙක් ලෙසත් ශුද්ධ වචනය ගෙන එන්නෙක් ලෙසත්, ප‍්‍රාතිහාර්ය පාන්නෙක් ලෙසත්, මෙසායා ලෙසත් ශරීරයෙන්ම දෙව්ලොව වැඩම කළ බවත් පිළිගනිති. කෙසේවුවද මුස්ලිම් වරු යේසුස් වහන්සේ දිව්‍යමය ලෙස විශ්වාස නොකරන අතර එතුමා කුරුසිපත් කළ බවද විශ්වාස නොකරති.
ශුද්ධ බයිබලයේ එන මැතිව් සහ ලූක්ට අනුව යේසුස් වහන්සේ උපත ලැබුවේ ශුද්ධාත්මයන් වහන්සේ ගේ ප්‍රාතිහාර්යයකට අනුව කන්යාම මරිය තුමිය ට දාව ජුදියා හි බෙත්ලෙහෙමේ දී ය. ශාන්ත ලූක් ගේ ශුභාරංචිය පවසන පරිදි ගේබ්‍රියල් නම් දේව ඨූතයා මරියතුමි වෙත පැමිණ ඇය දෙවියන්ගේ පුත්රයා ව දරා සිටීමට තෝරා ගත්තෙහි යැයි ප්‍රකාශ කළහ. (ලූක් 1:26-38) . ඔගස්ටස් සීසර් ගේ නියෝගයක් හේතුවෙන් මේරි ට සහ ජෝසප් ට තම නිවාස අතහැර ජෝසප්ගේ පූර්වජයෝ සිටි ප්‍රදේශයට යාමට සිදුවිය.
යේසුස් වහන්සේ ගේ උපතින් පසු යුවලට නවාතැන් ප්‍රශ්නය හේතුවෙන් ගව ඔරුවක් තොටිල්ල ලෙස භාවිතා කිරීමට සිදුවිය (ලූක් 2: 1-7) . ලූක් ට අනුව දේවඨූතයෙකු විසින් යේසුස් වහන්සේගේ උපත එඬෙරුන්ට දැනුම් දුන් අතර ඔවුන් සිය පට්ටි අතහැර බිළින්දාව දැකීමට පැමිණි අතර පසුව මෙම උපත පාපොචාරණය කළෝ ය. යුදෙව්වන් ගේ රජු පහල වූ බවට වූ තරු සළකුනු ඔස්සේ රජ තුන් කට්ටුව රැගෙන බිළිඳාව බැලීමට පැමිණි බව මැතිව් සඳහන් කරයි (මැතිව් 2:1 -12) . යේසුස් වහන්සේ ගේ ළමා කාලය ගතවූ ලෙස සැළකෙන්නේ ගලීලයේ නාසරෙත් නගර‌යෙයි. හෙරොද් ගේ බිළිඳු ඝාතනයෙන් බේරීමට ඊජිප්තුවට පළායාමත් ටයර් සහ සිඩොන් (වර්තමාන ලෙබනනය) ප්‍රදේශ වල සිදුකළ සුළු සංචාරයකුත් හැරුණු විට යේසුස් වහන්සේ ගේ සමස්ත ජීවිතයම පාහේ ගෙවී ඇත්තේ ඉපැරණි ඊශරාලයේ ය. මැතිව් ට අනුව එතුමාගේ පවුල හෙරොද් ගේ මරණය තෙක් ඊජිප්තුවේ රැඳී සිට නැවත නාසරෙත් වලට පැමිණ ඇත (මැතිව් 2:19 -23) .
යේසුස් බව්තීස්ම වී දියෙන් උඩට මතු වෙනවාත් සමඟම අහස විවර විය. දෙවියන්ගේ බලය පරෙවියෙකුගේ ස්වරූපයෙන් ඔහු පිටට පැමිණි ආකාරය යොහන් දුටුවේය. ඒ අවස්ථාවේදී, “මේ මාගේ ප්‍රේමණීය පුත්‍රයාය, මම මොහුව අනුමත කළෙමි” කියා පැවසූ හඬක් ස්වර්ගයෙන් නික්මුණේය.(මාතියු 3:16-17 )
මේ අතරතුරේ යේසුස්ව මරණයට පත් කිරීම සඳහා නායක පූජකයෝද මුළු මන්ත්‍රණ සභාවද ඔහුට විරුද්ධව බොරු සාක්ෂි සෙවූහ. බොරු සාක්ෂිකරුවන් බොහෝදෙනෙකු ඉදිරිපත් වුවත් ඔප්පු කළ හැකි කිසි සාක්ෂියක් සොයාගත නොහැකි විය. පසුව දෙදෙනෙක් ඉදිරිපත් වී, මෙසේ කීවෝය. “‘දෙවිගේ මාලිගාව කඩා දමා එය දවස් තුනකින් ගොඩනඟන්න මට පුළුවන්' කියා මේ මිනිසා පැවසුවා අපිට මතකයි.” එවිට උත්තම පූජකයා නැඟිට, “ඔබට දෙන්න කිසි පිළිතුරක් නැද්ද? මොවුන් ඔබට විරුද්ධව දෙන මේ සාක්ෂි ඔබට ඇහෙනවාද” කියා ඔහුගෙන් ඇසුවේය. නමුත් යේසුස් නිහඬව සිටියේය. එහෙයින් උත්තම පූජකයා ඔහුට මෙසේ කීවේය. “මා ජීවමාන දෙවිගේ නාමයෙන් දිවුරා ඔබ ඉදිරියේ ප්‍රශ්නයක් අසන්න කැමතියි. ඔබ දෙවිගේ පුත්රයා වන ක්‍රිස්තුස්ද කියා අපට කියන්න.” යේසුස් ඔහු අමතා, “ඒ ප්‍රශ්නයට පිළිතුර ඔබෙන් දැන් ලැබුණා. නමුත් මා ඔබ සැමට කියන්නේ මෙයයි. එනම් මෙතැන් පටන් මනුෂ්‍ය පුත්රයා බලවත් තැනැත්තාණන්ගේ දකුණු පැත්තේ ඉඳගෙන සිටින ආකාරයත් ආකාශයේ වලාකුළු මත පැමිණෙන ආකාරයත් ඔබ දකින බවයි” කියා කීවේය.
යේසුස් නැවතත් ඔවුන්ට මෙසේ පැවසුවේය. “ලෝකයේ ආලෝකය මමයි. මාව අනුගමනය කරන තැනැත්තාට අන්ධකාරයේ ගමන් කරන්න සිදු වන්නේ නැහැ. මන්ද ඔහුට ජීවනයට මඟ පෙන්වන ආලෝකය ලැබෙයි.”
ඉහත බයිබල් වදන් වලට අනුව යේසුස් වහන්ස කිසි තැනක නිශ්චිත වශයෙන් තමන් දෙවියන් බව සඳහන් කර නොමැති අතර පූජකවරු ඔහු තමන් දෙවියන් යැයි පැවසූ බව චෝදනා කළ බව හැ‌‌ඟේ. කෙසේ වෙතත් වර්තමානයේ සියළු කිතුණු බැතිමතුන් පාහේ ජේසුස් වහන්ස දෙවියන් බවත් දෙවිවන්ගේ පුත්රයා බවත් ශුද්ධ ආත්මය බවත් එනම් ත්රිත්වයේ කොටස් කරුවන් බව විශ්වාස කරයි.
ජේසුස් වහන්සේ පිළිබඳ ඉස්ලාම් ධර්මය මධ්‍යස්ථ පදනමක් දරයි. යුදෙව්වන් ජේසුස් වහන්සේගේ දේව වක්තෘභාවය ප්‍රතික්ෂේප කරන අතර එතුමා වට්ටාඩියෙක් ලෙස අමතයි. මෙයට පටහැනිව කිතුබැතිමැතියන් ජේසුස් වහන්සේ දේව පුත්රයා සහ දෙවියන් වහන්සේ ලෙස සලකා ඔහුට නැමදීමද කරන්නෝය. ඉස්ලාම්හි ජේසුස් වහන්සේට ලබා දී ඇත්තේ ආබ්‍රහාම්, මෝසස්, මුහම්මද්, යනාදී දේව වක්තෘවරුන් මෙන් උසස් ස්ථානයක් නමුත් කිතුණු බැතිමතුන් ඔහුට ලබා දී ඇති දිව්‍යත්වය ප්‍රතික්ෂේප කරයි.
මේ හේතුවෙන් ජේසුස් වහන්ස පිළිබඳව ඉස්ලාම් ආගමේ මූලාශ්‍රය වන අල්කුරාණයේ සඳහන් දෑ පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීම වටී. යේසුස් ගැන සඳහන් කුරාණ් පාඨ කිහිපයක සිංහල පරිවර්තනය පහතින් දැක්වේ.
තවද මර්යම් ගැන ග්‍රන්ථයේ සඳහන් දෑ මතක් කරනු. ඇය සිය ජනතාවගෙන් ඉවත්ව නැගෙනහිර දෙස ඇති තැනකට ගිය විට, ඇය තමා සහ ඔවුන් අතර තිරයක් දමාගත්තාය. පසුව අප අපගේ සුරදූතයාව ඇය වෙතට යැව්වෙමු. ඇයට ඔහු සෑම අතින්ම මිනිසකු ලෙස දිස්විය. එවිට ඇය මම ඔබෙන් මිදීමට මහා කාරුණිකයාගෙන් ආරක්ෂාව පතමි. ඇත්තෙන්ම ඔබ ඔහු කෙරෙහි බියවන්නේ නම් යැයි ඇය කීවාය. (අල්කුර්ආණ් 19 18-19)
මා ඔබ වෙත පිවිතුරු පුත්‍රයකු පිළිබඳ සුභාරංචිය පිරිනමනු පිණිස ඔබේ අධිපතියණන් විසින් යවන ලද පණිවුඩකරුවකු පමණක් වෙමියි පිළිතුරු දිය. එයට ඇය මා හට කෙසේ දරුවකු ලැබිය හැකිද? කිසිදු මිනිසකු මා ස්පර්ෂ කර නොමැති අතර මා අපචාරී කාන්තවක්ද නොවෙමියි පැවසුවාය. (අල්කුර්ආණ් 19 20-21)
එයට ඔහු ඔබ එලෙසය. ඔබේ අධිපතියාණන් එය මට පහසු දෙයකි. තවද අප ඔහුව මිනිසුන්ට සලකුණක් ලෙසද දයාවක් වශයෙන්ද පත්කරන්නෙමු. මෙය නිශ්චය කරනලද කාරණයකියි පැවසූබව දැනුම්දිය. (අල්කුර්ආණ් 19 22)
ඇය දරුවා පිළිසිඳගත්තාය. පසුව ඇය ඔහු සමඟ ඈත ස්ථානයකට නික්ම ගියාය. විලිරුදාව හේතුවෙන් ඇය රටඉඳි ගසේ කඳක් වෙතට ඇදී ගියාය. අහෝ මා මීට පෙර මිය ගියා නම්! මා කිසිවකුට නොපෙණී අමතක කරනලද්දක් වූවානම්! යන්නේන් පැවසුවාය. (අල්කුර්ආණ් 19 24)
එවිට දුක් නොවන්න. ඔබගේ අධිපතියාණන් ඔබගේ පතු‌ළෙන් දොළක් යාමට සලස්වා ඇත. රට ඉඳි ගසේ කඳ සොලවන්න. එවිට ඉදුනු නැවුම් පළතුරු ඔබ වෙතට වැටෙනු ඇත. අනුභව කරන්න. පාණය කරන්න. ඔබගේ නෙත් සිසිල් කරගන්න. ඔබ කිසිවකු දුටුවිට මහා කරුණිකයා වෙත උපවාසයෙහි යෙදීමට භාරවී ඇති හෙයින් අද දින මම කිසිවකුහා කථා නොකරන බව පවසන්න යන්නෙන් ඇගේ පතුලෙන් හඬක් නැගුනි. (අල්කුර්ආණ් 19 25-27)
පසුව ඇය දරුවා කැටුව ඇගේ ජනයා වෙත ආවාය. එම්බා මර්යම්! නුඹ ඉතාමත්ම නරක ක්‍රියාවක් කෙළෙහිය. එම්බා හාරූන්ගේ සොයුරිය. නුඹේ පියා දුෂ්ඨ මනුස්සයෙකු නොවේ. නුඹේ මවද අපචාරී නොවේ යන්නෙන් ඔවුන් පැවසුවෝය. (අල්කුර්ආණ් 19 28-29)
එවිට ඇය ඇගේ දරුවා දෙසට අත් දිගු කර පෙන්වීය. එවිට ඔවුන් තොටිල්ලෙහි සිටින දරුවකු සමග අප කෙසේ කථා කරන්නෙමුදැයි ඇසීය. (අල්කුර්ආණ් 19 30))
එවිට එම දරුවා මම අල්ලාහ්ගේ වහලෙක් මි. ඔහු මා හට පුස්තකය ලබාදී මා වක්තෘවරයෙක් බවට පත් කළේය. තවද මා කෙතැනක සිටියද ඔහු මා ආශිර්වාද ලද්දකු බවට පත්කර ඇත්තෙහිය. තවද මා ජීවතුන්ව සිටිනතාක් සලාතය (නැමදුම) සහ සකාත් (දන් දීම) අනිවාර්ය කර ඇත්තෙහිය. තවද මාගේ මෑණියන් හට යුතුකම් ඉටුකිරීමට පත් කර ඇත. තවද ඔහු මා අහංකාරයෙන් සහ අභාග්‍යවත් බවෙන් තොරව පත් කර ඇත. මා උපන් දිනයේද මිය යන දිනයේද මරණයෙන් පසු නැවත නැගිටින දිනයේද මා හට සාමය අත්වේවා යන්නේන් පැවසුවේය. (අල්කුර්ආණ් 19 31-34)
ඒ මර්යම්ගේ පුත් ඊසා (යේසු) විය. (අල්කුර්ආණ් 19 35)
තමන් වෙතට පුතකු ඇතිකරගැනීම අල්ලාහ්ගේ මහානුභාවයට නොගැලපේ. ඔහු පාරිශුද්ධය. ඔහු යමක් තීන්දු කළ විට එයට වනුයි පවසයි. එවිට එය වන්නේය. (අල්කුර්ආණ් 19 36)
නියත වශයෙන්ම අල්ලාහ් මාගේ මෙන්ම නුඹලාගේද අධිපතියනන්ය. මේ නිසා ඔහුට පමණක් නමදින්න. මෙයයි ඍජු මාර්ගය යන්නේ යේසුස් පැවසුවේය. (අල්කුර්ආණ් 19 37)