කුරයිෂිවරු ඔවුනගේ රතු මුහුද ආශ්‍රිතව ජීවත්වූ මිත්‍ර පාර්ෂවයක් වූ කුසා වංශයට අයත් බනී මුස්තලික් වාංශිකයින් හට මදීනාව වැටලීමට උද්යෝගිමත් කළෝය. නමුත් කුසා වංශයේ ඇතැම් කුලයන් මදීනාවත් සමග සම්බන්ධකම් තබා ගත් හෙයින් මුහම්මද් නබිතුමාට මොවුනගේ සැලැස්ම පිළිබඳව ආරංචි විය. මක්කාවට ඉතාමත්ම සමීපව විසූ මෙම වාංශිකයිනට මෙම පෙදෙස්වල මදීනාවේ බලය පෙන්වීමට අවස්ථාවක් කරගත් මුහම්මද් නබිතුමා සේනාවක් රැගෙන දින අටකින් ඔවුනගේ ප්‍රදේශය වැටළුවේය. එක් මුස්ලිම්වරයකු මරණයට ලක් වූ අතර සතුරන් දස දෙනෙකුට අඩු ප්‍රමාණයක් මරණයට පත්වූහ. අනෙක් සියලු දෙනා මුස්ලිම් සේනාවට යටත් වූවෝය. පවුල් දෙසීයක් පමණ සිරකරුවන් ලෙස ද, ඔටුවන් දෙදහසක් සහ බැටළුවන් සහ එළුවන් පන් දහසක් පමණ අත්පත් කරගත්හ.
මෙය ඉතාමත්ම ලාභදායී වැටලීමක් බවට අනුමාන කළ හෙයින් මදීනාවෙහි සිට ඉබ්නූ උබයි ඇතුළු බොහෝ කුහකයින් මෙයට සහභාගිවී සිටියහ. මේ හේතුවෙන් එම ප්‍රදේශයේ වාංශිකයින් දෙපිරිසක් අතර හටගත් කුඩා ආරවුලක් හේතුවෙන් මුස්ලිම්වරු තුළ සිටි මුහාජිරීන්වරු සහ අන්සාරිවරුන් අතරද ආරවුල ඇදී ගියහ. නමුත් මුහම්මද් නබිතුමාගේ සමීපතම සගයින් විසින් ආරවුල සමථයකට පත් කළෝය. මෙම ආරවුල පිළිබඳව ඉබ්නූ උබයි හට ආරංචි වීමත් සමග ඔහු නැවතත් මෙම ආරවුල ඉස්මතු කිරීමේ අරමුණින් උමර්ගේ අත්උදවු කරුවා මෙම ආරවුලට සහමුලින්ම වග කිව යුතු යැයි ප්‍රකාශ කළේය. එතැනින් නොනැවතුනු ඔහු මෙම මුහාජිරීන්වරු මෙතරම් දුරකට ගියේ ද? මොවුන් අපේ රටට ඇවිත් අපවම ආක්‍රමණය කරන්නටයි සූදානම. අර පැරණි කියමනක් තිබෙන්නේ නුඹේ බල්ලාට හොඳට කන්න දෙන්න. අවසානයේ ඌ නුඹවත් කාවි කියා යන්නෙන් පැවසුවේය. මෙයට සවන් දුන් කස්රජ් වංශයට අයත් සයිද් නම් තරුණයෙක් මේ පිළිබඳව මුහම්මද් නබිතුමාට දැන්වුවේය. මෙය ඇසූ මුහම්මද් නබිතුමා බෙහෙවින් කම්පා විය. ඔහු සමීපයේ සිටි උමර්, උබයිද් කුහකයාගේ ගෙල සිඳලීමට අනුමැතිය ඉල්ලා සිටියේය. ඊට මුහම්මද් නබිතුමා විරුද්ධත්වය පළ කළේය. මිනිස්සු මුහම්මද් ඔහුගේ සගයින් ඝාතනය කරයි කියා පැවසුවොත් කුමක් කරන්නෙ දැයි ඔහු ප්‍රශ්න කළේය. ඉබ්නූ උබයි වැනි අය සමග අප බොහෝ පරෙස්සම් විය යුතුය යන්නෙන් ඔහු පැවසුවේය.
මෙම ආරවුල දුර දිග යාම වළක්වාලීම පිණිස ඔවුන් වහාම මදීනාව බලා පිටත්ව යාමට නියෝග ලැබුණි. මෙම ගවේෂණයට ආයිෂා සහ උම් සලාමා යන මුහම්මද් නබිතුමාගේ බිරින්දෑවරුද සහභාගී විය. එක් නැවතුම්පළක ආයිෂාගේ විවාහ දින ඇගේ මව ඇයට දුන් මාලය නැති විය. මේ හේතුවෙන් මුහම්මද් නබිතුමා සමස්ථ සේනාවම එළිය වැටෙන තුරු පිටත්වීම ප්‍රමාද කළේය. නමුත් තවමත් මාලය නොලැබිණි. මේ හේතුවෙන් සේනාව පිටත්වන්නට තීරණය කරන ලදි. මේ අතරතුර අයිෂා ඇගේ රන්හිලිගෙයින් පිටතට පැමිණ ඇගේ ඔටුවා නිදා සිටි ස්ථානයට ගොස් ඇගේ මාලය සෙවුවාය. එම ස්ථානයේ ඇයට මාලය දිස්වී එය රැගෙන නැවතත් කූඩාරම වෙතට පැමිණි විට එම ස්ථානය සහමුලින්ම හිස්ව තිබුණි. ආයිෂා ඇගේ රන්හිලිගෙය කළින් තිබුණු ස්ථානය වෙත ගොස් නැවතත් ඔවුන් ඇයව සොයා පැමිණෙතැයි බලාපොරොත්තුවෙන් එතැනම ඉඳගත්තාය. ටික වේලාවකින් ඇය එතැනම නිදාගත්තාය. යම් කාරණයකට ප්‍රමාදවී සේනාවත් සමග නොපැමිණි සෆ්වාන් නම් පුද්ගලයෙක් ඇයව දැක අත්තෙන්ම මෙය අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ගේ බිරිඳයැයි පැවසුවේය. ඔහු ඇගේ සමීපයට පැමිණ සිටිනු දුටු ඇය නැගිට්ටාය. එවිට සෆ්වාන් ඔහුගේ ඔටුවා ඇයට ලබා දී පයින්ම ඊළඟ නැවතුම්පළ වෙත ගමන් කළේය.
ඊළඟ දිනයේදී ආයිෂා සෆ්වාන් සමග කඳවුරට ඇතුළුවනු දුටු මුස්ලිම්වරුනට ඔවුන්ගේ දෑස් අදහා ගන්නට බැරි විය. ඔවුන් අතර සිටි කුහකයින් මුහම්මද් නබිතුමාගේ භාර්යාවට අපහාස කිරීමට මෙය හොඳ අවස්ථාවක් කරගනිමින් ඇයව සෆ්වාන් සමග සම්බන්ධ කරමින් බෙහෙවින් අපහාසාත්මක අවලාද නැගූහ. මෙම අවලාද පැතිරෙත්ම විශ්වාසකරන්නන් ද එම අවලාද සත්‍ය යැයි විශ්වාස කරන්නට පෙළඹුනහ. මුහම්මද් නබිතුමා සහ අබූ බක්කර් මෙම අවලාද හමුවේ බෙහෙවින් අපහසුතාවයනට පත් විය.
මදීනාවට පැමිණ සේන්දු වූවායින් පසුව, සාමාන්‍ය යෙන් සිදුවන පරිදි, අත්පත් කරගත් වස්තුව සහ සිර කරුවන් බෙදා හරින ලදි. මෙලෙස බෙදා හරින ලද එක් සිරකාරියකි යටත් වූ වංශ නායක හාරිත් ගේ දුව ජුවයිරා. ඇය අයිති කර සිටි අන්සාරිවරු පිරිසක් ඇය සඳහා විශාල කප්පමක් නියම කළෝය. මේ නිසා ඇය මුහම්මද් නබිතුමා වෙත ගොස් ඇය නිදහස් වීම පිණිස ඔහුගේ මැදිහත්වීම ඉල්ලා සිටින්නට තීරණය කළාය. මේ අනුව ඇය මුහම්මද් නබිතුමා රැඳී සිටි ආයිෂාගේ කාමරයට ගොස් දොරට තට්ටු කළාය. ඇයව දුටු ආයිෂා ඇය ඉතාමත් අලංකාරවූ කාන්තාවක් වීම හේතුවෙන් මුහම්මද් නබිතුමාට ද ඇය පිළිබඳව ඇල්මක් ඇති වෙතැයි ඇයට තරමක බියක් ඇති විය.
ජුවයිරා මුහම්මද් නබිතුමා වෙත ගොස් අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි! මා බනී මුස්තලික් වංශ නායක හාරිත් ගේ දුව වෙමි. මා වැටී සිටින කරදරය පිළිබඳව නුඹ දනී. මේ හේතුවෙන් මා නුඹෙන් මට නියම කොට ඇති කප්පම පිළිබඳව උපකාර ලබාගැනීම පිණිස පැමිණියෙමියි ඇය පැවසුවාය. නුඹට ඊට වඩා හොඳ දෙයක් මා පිරිනමන්න දැයි ඔහු ප්‍රශ්ණ කළේය. ඒ කුමක් දැයි ඇය පෙරලා ප්‍රශ්ණ කළාය. නුඹට නියමවූ කප්පම මා විසින් ගේවා නුඹව විවාහ කරගන්නම් යැයි ඔහු පිළිතුරු දුන්නේය. ජුවයිරා සතුටින් එම යෝජනාව පිළිගත්තාය. නමුත් විවාහය සිදුවීමට පෙර ඇගේ පියා කප්පම් ලෙස ඔටුවන් කිහිප දෙනෙකු ද රැගෙන පැමිණියේය. ඔහු මුහම්මද් නබිතුමා වෙත ගොස් එම්බල මුහම්මද්! නුඹ මාගේ දුවව සිර කර සිටින්නෙහුය. ඇගේ කප්පම වශයෙන් මෙය ලබාගෙන ඇයව නිදහස් කරනු යැයි ඔහු පැවසුවේය. එවිට මුහම්මද් නබිතුමා නුඹ මෙහි පැමිණෙන අතරතුර අකික් නම් ප්‍රදේශයේ අහවල් කපොල්ල ආශ්‍රිතව නුඹ ඔටුවන් අතුරින් නුඹේ ප්‍රියතම ඔටුවන් දෙදෙනෙකු සඟවා පැමිණියෙහුය. එම ඔටුවන් දෙදෙනාවද රැගෙන එනු යන්නෙන් පැවසුවේය. මෙය ඇසීමෙන් විමතියට පත්වූ හාරිත් අල්ලාහ් හැර නැමදීමට සුදුසු වෙනත් කිසිවකු නොමැති බවත් මුහම්මද් නබිතුමා අල්ලාහ්ගේ දූතයා බවටත් පිළිගෙන ඉස්ලාම් ආගම වැළඳ ගත්තේය. ඔහුත් සමග ඔහුගේ දරුවන් දෙදෙනෙකු ද ඉස්ලාම් ආගම වැළඳ ගත්තෝය. මුහම්මද් නබිතුමා ඔහුගේ දුවව ඔහුට ලබා දී ඇය ද ඉස්ලාම් දහම වැළඳගැනීමෙන් පසුව ඇයව විවාහ කරගැනීමට ඔහුගෙන් අනුමැතිය ඉල්ලා සිටියේය. ඔහු ඊට එකඟ වීමත් සමග මුහම්මද් නබිතුමා ඇය සමග විවාහවී ඇය වෙනුවෙන් තවත් නිවසක් පල්ලියට යාබදව තනන ලදි.
බනී මුස්තලික් වාංශිකයින් විවාහයෙන් මුහම්මද් නබිතුමාගේ ඥාතීන් බවට පත්ව ඇති බව සැලවීමත් සමග සිර කර සිටි ඉතිරි සිරකරුවන් සියලු දෙනා මදීනා වැසියන් විසින් නිදහස් කරන ලදි. මේ අනුව පවුල් සියයක් පමණ නිදහස් වන ලදි. මේ අනුව ජුවයිරා හරහා ඇගේ සමාජයට විශාල යහපතක් සිදු විය.
මෙම සිදුවීම් සිදුවී බොහෝ දිනක් ගත වුවද තවමත් ආයිෂා සහ සෆ්වාන් සම්බන්ධ අවලාද හීන වූයේ නැත. කුහකයින් මෙන්ම විශ්වාස කරන්නන් ද මෙම අවලාදය පතුරවන්නට උපකාර විය. ආයිෂා හට එතරම් ආදරය කළ මුහම්මද් නබිතුමාහට ද කුමක් සිතන්නේ දැයි නොදැනුවත්ව ආයිෂා හට ඔහුගේ ආදරයෙහි අඩුවක් තේරෙන්නට විය. නමුත් තවමත් ඇයට මෙම අවලාද පිළිබඳව කිසිවක් ආරංචිවී තිබුණේ නැත. දිනක් ඇය අසනීපවී කාන්තාවන් ඇයට සත්කාර කරමින් සිටි අවස්ථාවකදී මුහම්මද් නබිතුමා ඇගේ කාමරයට පැමිණියේය. නමුත් ඇය දිහා කෙළින්ම නොබලා එහි සිටි සියලු දෙනාව ආමන්ත්‍රණය කරමින් නුඹලාගේ සුව දුක් කෙසේ දැයි ප්‍රශ්ණ කළේය. මුහම්මද් නබිතුමාගේ මෙම හැසිරීම හමුවේ බෙහෙවින් ශෝකයට පත් වූ ආයිෂා මා මගේ දෙමවුපියන් වෙතට යන්නෙමියි පැවසුවාය. එවිට මුහම්මද් නබිතුමා හොඳමයි යන්නෙන් පිළිතුරු දිය. පසුව ඇය ඇගේ දෙමව්පියන්ගේ නිවසට ගිය පසු ටික දිනකින් ඇගේ මවගේ මාර්ගයෙන් ඇයට සියලු විස්තර ආරංචි විය. ඇයට මෙය අදහා ගත නොහැකිව බෙහෙවින් ශෝකයට පත් විය. දින කිහිපයක් මුළුල්ලේ ඇය හඬා වැළපෙමින් සිටියාය.
මේ අතරතුර මුහම්මද් නබිතුමා ආයිෂාගේ මෙහෙකාරියගෙන් ආයිෂාගේ හැසිරීම පිළිබඳව විමසුවාය. ඇය ආයිෂාව ප්‍රශංසා කළ අතර ඇය පිළිබඳව එවැනි කිසිදු නරක ගතිගුණයක් නොදන්නා බවට ඇය කියා සිටියාය. දිනක් මුහම්මද් නබිතුමා ඔහුගේ සහචරයින් සමග මේ පිළිබඳව කථා කළේය. මාගේ බිරිඳ පිළිබඳව මා හට එවැනි කිසිදු නරක ගතිගුණයක් දන්නේ නැත. සෆ්වාන් ද මා දකින්නේ ඉතාමත්ම නිහතමානී පුද්ගලයකු ලෙසටය. ඔහු කිසි දිනක මා නොමැති අවස්ථාවක මාගේ නිවෙස් වලට අතුළු වීමට උත්සාහ කර නැත. නුඹලා මාගේ පවුල පිළිබඳව මතුවී තිබෙන්නාවූ අවලාද පිළිබඳව කුමක් සිතන්නේ ද? ඊට අවුස් වංශයේ සාමාජිකයෙක්වූ උසයිද් නැගිට මෙවන් අවලාද නගන පුද්ගලයින් කවුරුන් දැයි පවසවු. අවුස් වංශයේ කෙනෙකු නම් අප ඔවුන් පිළිබඳ ගත යුතු ක්‍රියා මාර්ග ගන්නෙමු. මීට සම්බන්ධ කස්රජ් වාංශිකයින් නම් ඔවුන්ගේ හිස් ගසා දමන්නට නුඹ අණ කළේ නම් අප එය ක්‍රියාත්මක කරමුයි පැවසුවේය. මෙම ප්‍රකාශය හමුවේ එහි සිටි කස්රජ් වාංශිකයින් කුපිතවීම හේතුවෙන් එහි විශාල ආරවුලක් හට ගත්හ. මුහම්මද් නබිතුමා වහාම මැදිහත්වී ඔවුන් සමාදානය කොට සියල්ලන්වම විසුරුවා හැරියේය.
ආයිෂාහට මුහම්මද් නබිතුමා ඇගේ චරිතය ගැන කිහිප දෙනෙකුගෙන් විමසා ඇති බවට ආරංචි වීමෙන් ඇය බෙහෙවින් ශෝකයට පත් විය. මුහම්මද් නබිතුමා ඇගේ චරිතය පිළිබඳව පැහැදීමක් නැතත් ඔහුට ස්වර්ගයෙන් ඇගේ නිදොස් භාවය පිළිබඳව තහවුරු නොකරන්නේ දැයි ඇය සිතුවාය. කවරෙකු හෝ මුහම්මද් නබිතුමාගෙන් මේ පිළිබඳව විමසා සිටි විට ඔහු මා දන්නේ මා හට අල්ලාහ් අනාවරණය කරන ලද දෑ පමණි යන්නෙන් පිළිතුරු දුන්නේය.
තත්ත්වය බරපතලවීමත් සමග ආයිෂා දින තුනක් මුළුල්ලේ ශෝකයෙන් කඳුළු සලමින් ඇගේ දෙමවුපියන් සමග සිටින විට දිනක් කාන්තාවක් ඇගේ නිවසට ඇතුළුවීමට අවසර ඉල්ලා ඇතුළු විය. පසුව මුහම්මද් නබිතුමා ද නිවසට ඇතුළුවී ආයිෂා සමග අසුන් නොගෙන් වෙනත් ස්ථානයකින් අසුන් ගෙන කථා කරන්නට විය.
එම්බල ආයිෂා! නුඹ පිළිබඳව මිනිසුන් මෙවන් දෑ ප්‍රකාශ කරමින් සිටියි. නුඹ නිර්දෝෂී නම් අනිවාර්යයෙන් අල්ලාහ් ඒ පිළිබඳව තහවුරු කරනු ඇත. නමුත් නුඹ කිසියම් වැරැද්දක් කර ඇත්නම් අල්ලාහ්ගෙන් සමාව ගෙන පාපොච්චාරණය කරනු. වහලකු තමන් කළ වරද පිළිගෙන ක්ෂමාව අයැද සිටියේ නම් අල්ලාහ් සමාව දෙනු ඇත. ආයිෂාගේ හැඬීම නතර විය. ඇය ඇගේ පියා දෙස බලා අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ට පිළිතුරු දෙන්නැයි ඉල්ලා සිටියාය. එවිට අබූ බක්කර් මා කුමක් කියන්නේ දැයි නොදනිමියි පිළිතුරු දිය. එවිට ඇය ඇගේ මවගෙන් ද එලෙසම ඉල්ලා සිටියාය. ඇගේ මව ද එලෙසම පිළිතුරු දිය. තවමත් වයස අවුරුදු දහ හතරක පමණ කුඩා දරුවකු වූ ආයිෂාහට කුමක් කියන්නේ දැයි නොදැන මා දනිමි මිනිසුන් මා ගැන කුමක් කියන්නේ දැයි කියා. ඔවුන් කී දෑ නුඹලාගේ සිත් වලට කා වැදී නුඹලා ඒවා විශ්වාස කර සිටියි. මා නිර්දෝෂියි බව මා කියා සිටිය ද නුඹලා එය විශ්වාස නොකරන්නේය. නමුත් මා නොකළ වරදක් කළ බවට පිළිගත්තේනම් නුඹලා එය විශ්වාස කරනු ඇත යන්නෙන් පිළිතුරු දිය. පසුව ඇය නබි යාකූබ්ගේ (ජේකොබ්) නම අමතක වීම හේතුවෙන් නබි යූසුෆ්ගේ (ජෝසෆ්) පියා කියූ පරිදි මා ඔවුන් පවසන දැයින් අල්ලාහ්ගෙන් පමණක් උදවු පතමි යන්නෙන් ප්‍රකාශ කර ඇගේ අසුනෙහි හැරී හාන්සි විය. ඇගේ යටි සිත තුළ ඇගේ නිර්දෝෂී බව අල්ලාහ් තහවුරු කරන බවට විශ්වාසයක් තිබුණ ද කුඩා දැරියක්ව සිටි ඇය පිළිබඳව කුරාණයේ පහළ වීමට තරම් ඇය වැදගත් නොවන බව ඇය සිතන්නට විය. නමුත් මුහම්මද් නබිතුමා සිහිනයකින් ඇගේ නිර්දෝෂීබව පිළිබඳව යමක් දකිනු ඇතැයි ඇය සිතන්නට විය.
ටික වේලාවකින් මුහම්මද් නබිතුමා හට හදීසියේ යමක් අවේශ වූ ලෙස නොසෙල්වී සිට ඔහුගේ නළලෙන් දහඩිය හැලෙන්නට විය. එම්බල ආයිෂා! නුඹ අල්ලාහ්ව ප්‍රශංසා කරවු. මන්ද අල්ලාහ් නුඹේ නිර්දෝෂී බව සනාථ කර ඇත යන්නෙන් සතුටින් පැවසුවේය. එවිට ආයිෂාගේ මව ඇයට නැගිට ඔහු වෙතට යන ලෙසට උපදෙස් දුන්නාය. ඊට ඇය විරුද්ධත්වය පළ කර නැත. මා ඔහු ළඟට නොයමි. මා අල්ලාහ්ට පමණක් ප්‍රශංසා කරමියි ඇය පැවසුවාය.
ඇයව නිදොස් කරන ලද කුරාණ වාක්‍යයන් පහත පරිදිය.
“විශ්වාසිකයිනි! සැබැවින්ම අවලාද ගෙන ආ අය නුඹලා අතුරින් වූ පිරිසකි. එය නුඹලාට අයහපතක් යැයි නොසිතවු. නමුත් එය නුඹලාට යහපතක්ය. (අවලාද ගෙන ආ) ඔවුන් අතුරින් සෑම කෙනෙකුටම පාපයෙන් තමන් උපයා ගත් කොටසක් ඇත. තවද ඔවුන් අතුරින් කවරෙකු එහි විශාල දායකත්වයක් භාරගත්තේ ද ඔහුට මහත් වූ දඬුවමකි.” (අල්කුරාණ් 24-11)
“එම අවලාදයට නුඹලා සවන් දුන් විට විශ්වාසිකයින් සහ විශ්වාසික කාන්තාවන් තම තමන් පිළිබඳව යහපත් මතයන් ඇති කර ගෙන මෙය පැහැදිළි අවලාදයක් යැයි පවසා සිටිය යුතු නොවේ ද?” (අල්කුරාණ් 24-12)
“ඒ වෙනුවෙන් සාක්ෂිකරුවන් හතරක් අවලාදය පැවූ ඔවුන් ගෙන ආ යුතු නොවේ ද? නමුත් එසේ ඔවුන් සාක්ෂිකරුවන් නොගෙනා කල්හි ඔවුන්මය අල්ලාහ් අබියස බොරුකාරයින් වන්නේ.” (අල්කුරාණ් 24-13)
“තවද මෙලොවෙහි හා මතු ලොවෙහි නුඹලා කෙරෙහි අල්ලාහ්ගේ භාග්‍යය හා ඔහුගේ කරුණාව නොවන්නේ නම් කවර දැයෙහි නුඹලා අවලාද නගමින් යෙදී සිටියේ ද ඒ සඳහා වූ මහත් දඬුවමක් නුඹලාව ස්පර්ශ කරනු ඇත.” (අල්කුරාණ් 24-14)
“නුඹලාගේ දිවවල් එය ලබාගත් අවස්ථාවේදී නුඹලාට ඒ ගැන කිසිදු දැනුමක් නොමැතිව නුඹලාගේ මුවින් පවසමින් සිටියෙහුය. එය අල්ලාහ් අබියස ඉතා බරපතළව තිබියදී නුඹලා එය සැහැල්ලුවට ගත්තෙහුය.” (අල්කුරාණ් 24-15)