දිනක් මුහම්මද් නබිතුමා ඔහුගේ හිසකෙස් බූ ගා කාබාවට ඇතුළු වන අයුරු සහ ඔහුගේ අතෙහි කාබාවෙහි යතුර ඇති අයුරු සිහිනෙන් දුටුවේය. ඊළඟ දිනයේදී ඔහුගේ සහචරයින්ට මේ බව පවසා මක්කාවට වන්දනාවේ ගොස් කුඩා වන්දනාවේ චාරිත්‍ර ඉටු කිරීමට සියලු දෙනා ආරාධනා කළේය. ඔහුගේ සහචරයින් ද එක වරම ඊට ලැහැස්ති වන්නට පිටත් විය. වන්දනාවේ චාරිත්‍රයේ කොටසක් පූජා කර මක්කාවේ දුප්පතුන්ට බෙදා හැරීමට ඔටුවන් හැත්තෑවවක් මිළට ගත්තෝය. මුහම්මද් නබිතුමා ඔහුගේ බිරිඳක් වූ උම් සලාමාව ද රැගෙන යන්නට තීරණය කළේය. කස්රජ් වංශයට අයත් කාන්තාවන් දෙදෙනෙකු වූ උම් මානි සහ නුසයිබා ද වන්දනාවට ලැහැස්ති විය.
වන්දනාවේ යන බැතිමතුන් ආයුද රැගෙන යාම චාරිත්‍රයක් නොවුවද වත්මන් තත්ත්වය හේතුවෙන් සියලු දෙනා කඩුව බැගින් රැගෙන යාමට තීරණය කළෝය. උමර් සහ සාද් බින් උබාදා සම්පූර්ණයෙන්ම සන්නද්ධව යා යුතු යැයි යෝජනා කළෝය. නමුත් මුහම්මද් නබිතුමා ඔහු කිසිදු ආයුදයක් රැගෙන නොයන බවටත් ඔහු යන්නේ හුදෙක්ම වන්දනාව පිණිස බවටත් ප්‍රකාශ කර සිටියේය.
මක්කාවට යන අතරතුර පළමු නැවතුම් පොළහිදී ඔහු එක් ඔටුවකු තෝරාගෙන පූජා කිරීම පිණිස සූදානම් කළේය. මෙලෙස සියලු දෙනාටම කිරීමට නියෝග කළේය. පසුව ඔහු කාබ් වංශයට අයත් කුසාරා නම් පුද්ගලයකුව මක්කාවට ගොස් මෙම පුවත පිළිබඳව සඳහන් කොට ඔවුනගේ ප්‍රතිචාරය රැගෙන එන ලෙසට උපදෙස් දුන්නේය.
මුහම්මද් නබිතුමා හිස කෙස් බූ ගා ඉතාමත්ම පැරණි චාරිත්‍රයක් වන කිසිදු මැහුමක් නොමැති සුදු රෙදි කැබලි දෙකක් පමණක් ඇඳ එනම් එක් රෙද්දක් ඔහුගේ ඉන වටා සහ අනෙකෙන් ඔහුගේ උරහිස් ආවරණය කර සිටියේය. පසුව ඔහු වන්දනාවට භාර වී නැමදුම් වට දෙකක් ඉටු කොට ලබ්බයික් අල්ලාහුම්ම ලබ්බයික් හෙවත් මා පැමිණියෙමි! අල්ලාහ් නුඹ වෙනුවෙන් මා පැමිණියෙමි! යන්නෙන් හඬ නැගුවේය. මුහම්මද් නබිතුමාගේ සහචරයින් ද බොහෝ දෙනෙකු එලෙසම මුහම්මද් නබිතුමාව අනුගමනය කළ අතර ඇතැමුන් ටික දුරක් ගමන් කළ පසුව මෙම චාරිත්‍රය ඉටු කිරීමට තීරණය කළෝය.
කුරයිෂිවරු මෙම කාරණය ආරංචි වීමත් සමග කළබල වී මෙය අති බැරෑරුම් කාරණයක් ලෙස සලකා වහාම රැස්වීමක් කැඳවන ලදි. මෙවන් ගැටළුවක් මින් පෙර ඔවුන් කවරදාකවත් මුහුණ දී තිබුණේ නැත. ශුද්ධ වූ පල්ලියේ භාරකරුවන්ව සිටින කුරයිෂිවරු අරාබි වන්දනාකරුවන් දහසකට අධික ප්‍රමාණයක් වන්දනාවෙන් පළවා හැරීම ඔවුනගේ විශිෂ්ඨත්වය සනිටුහන් කරන කාරණා සියල්ලම බැරෑරුම් ලෙස උලංඝනය කිරීමකි. නමුත් අනෙක් අතින් ඔවුනගේ සතුරන් සාමයෙන් මක්කාවට ඇතුළු වී කිසිදු අපහසුතාවයකින් තොරව වන්දනාව ඉෂ්ඨ කිරීමට ඉඩ හැරීම ඔවුනගේ සතුරන්ට බලවත් මානසික ජයග්‍රහනයක් ගෙන දෙන අතර කුරයිෂිවරුන්ගේ පරාජය සනිටුහන් කිරීමකි. මෙය සිදුවීමට කිසිසේත්ම ඉඩ දෙන්නට ඔවුනට නොහැක. වන්දනාකරුවන් උස්ෆාන් නම් ස්ථානයට ළඟා වූ විට කාලිද් අශ්වයින් දෙසීයක් සමග ඔවුන් පැමිණෙන මාර්ගය හරස් කොට බාධා කිරීමට පිටත් වී ඇති බවට ආරංචි විය. මේ හේතුවෙන් ඔවුන් වෙනත් අපහසු මාර්ගයක් ඔස්සේ මක්කාව දෙසට ගමන් කර අවසානයේ හුදයිබියා නම් ස්ථානය වෙතට ළඟා විය. මෙම තත්ත්වය තේරුම්ගත් කාලිද් වහාම මක්කාවට ගොස් නායකියින් හට වන්දනාකරුවන්ගේ ක්‍රියාකලාපය දැනුවත් කළේය.
මක්කාව දෙසට ගමන් කරන අතරතුර හුදයිබියාවේදී මුහම්ද් නබිතුමාගේ කස්වා නම් ඔටුවා නතර වී දණහිසින් වැටුණි. මේ අවස්ථාවේදී උගේ සමීපයේ සිටි පිරිස හල්! හල්! යන්නෙන් කෑ ගසමින් සත්ත්වයාව නැගිට්ටුවීමට උත්සාහ කළද කිසිදු ප්‍රයෝජනයක් නොවීය. බොහොම මුරණ්ඩු ඔටුවෙක් යන්නෙන් ඔවුන් පවසන්නට විය. එවිට මුහම්මද් නබිතුමා නැහැ. ඌ මුරණ්ඩු නැහැ. ඇතාව නතර කළ ඔහුය මෙම ඔටුවාව නතර කර තිබෙන්නේ යන්නෙන් පැවසුවේය. ඔවුන් මෙතැනින් ඉදිරියට ගමන් නොකළ යුතු ය යන්නට මෙය සංඥාවක් බව තීරණය කළ මුහම්මද් නබිතුමා එම ස්ථානයේදී කඳවුරු සාදාගන්නට තීරණය කළේය.
මෙම ස්ථානයේ ජලය හිඟ බවට ඔවුන් මුහම්ම්ද් නබිතුමාට පැමිණිලි කළෝය. පූජා කරන ලද සත්ත්වයින් භාරව සිටි නජ්ජියා නම් පුද්ගලයා කැඳවා මුහම්මද් නබිතුමා ඔහුට එම ස්ථානයෙහි සොයාගත හැකි විශාලතම වලෙන් එකතු කරගත හැකි උපරිම ජල ප්‍රමාණය බන්දේසියක රැගෙන එන ලෙසට උපදෙස් දුන්නේ ය. ඔහු ජලය ස්වල්පයක් බන්දේසියක රැගෙන ආ විට මුහම්මද් නබිතුමා එයින් නමස්කාරය පිණිස වුදු දොවනය කර ඔහුගේ කටතුළට ජලය ගෙන නැවතත් එම බන්දේසියට කෙළ ගසන ලදි. පසුව ඊතලයක් ගෙන මෙම වතුර රැගෙන ගොස් එම වල තුළට මෙම ජලය වක් කර මෙම ඊතලයෙන් කළවම් කරනු යන්නෙන් උපදෙස් දුන්නේය. නජ්ජීයා උපදෙස් පරිදි සිදු කළ වහාම පිරිසුදු ජලය ඉතා වේගයෙන් වල පුරවන ලදි. නජ්ජියා මවිතයෙන් වහාම පස්සට විය. සියලු පිරිස් සහ සත්ත්වයින් එම වලෙන් ජලය බී පිපාසය සංසිදුවාගන්නා ලදි. පසුව එක් පුද්ගලයකු ඉබ්නූ උබයි වෙත ගොස් මීට වඩා විශ්මිත දෙයක් තව තිබේ දැයි ප්‍රශ්ණ කළේය. එවිට ඉබ්නූ උබයි මා මෙවන් දෑ මින් පෙර ඕනෑ තරම් දැක තිබේ යන්නෙන් පිළිතුරු දුන්නේය. එවිට එම පුද්ගලයා දැඩි ලෙස කෝපයට පත් වී තර්ජනාත්මකව හැසිරීම හේතුවෙන් ඔහුගෙන් බේරීමට ඔහු මුහම්මද් නබිතුමා සමීපයට ගියේය. ඔහු මුහම්මද් නබිතුමා හට කිසිවක් පවසන්නට කළින්ම මුහම්මද් නබිතුමා ඔහුගෙන් නුඹ මෙවන් දෑ වෙන කොහි දැක්කේදැයි ප්‍රශ්ණ කළේය. මා මෙවන් දෑ වෙන කොහිවත් දැක නැත යන්නෙන් ඉබ්නූ උබයි පිළිතුරු දිය. එසේ නම් ඔහුට එලෙස පැවසීමට හේතුව කුමක් දැයි ඔහු ප්‍රශ්ණ කළ විට ඉබ්නූ උබයි මා අල්ලාහ්ගෙන් සමාව අයදිමි යන්නෙන් පිළිතුරු දිය.
කාන්තාරවාසී වංශ දෙකකි කුස්සා සහ බක්කර් වංශයන්. මෙම කුසාස් වංශය මදීනාවත් සමග ගිවිසුමට එළඹ සිටි අතර බක්කර් වංශය මක්කාව සමග ගිවිසුමක සිටියහ. මුහම්මද් නබිතුමා හට මොවුන් හරහා කුරෙයිෂිවරුන්ගේ අදහස් දැනගැනීමට හැකි විය. කුරෙයිෂිවරු කිසිදු හේතුවකට මුහම්මද් නබිතුමා ඇතුළු පිරිසට මක්කාවට ඇතුළුවීමට අවස්ථාව නොදෙන බවට ඔවුන් ප්‍රකාශ කර සිටියෝය. එවිට මුහම්මද් නබිතුමා අප මෙහි පැමිණියේ සටන් කිරීමට නොව. අප අපගේ වන්දනා චාරිත්‍රයන් ඉටු කොට වහාම පිටත් වන්නෙමු. ඔවුනට අවශ්‍ය නම් සිතන්නට කාලය ගත්තාට අපගේ කිසිදු විරුද්ධත්වයක් නැත. එතකං අප මෙහි රැඳී සිටින්නෙමුයි කියා සිටියේය. පසුව කුස්සා වංශ නායකයකු වූ බුදයිල් මෙම පණිවිඩය රැගෙන කුරෙයිෂින් වෙතට ගියේය. මෙම පණිවිඩය හමුවේ ඉක්රිමා මීට එකඟවීමට සම්පූර්ණ විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කර සිටීමෙන් ඔවුනගේ මිත්‍ර පාර්ශවයක් වූ තායිෆ් හි උර්වා නම් පුද්ගලයකු ඔවුනගේ මෙම වන්දනාකරුවන් පිළිබඳ මානසිකත්වය දැඩි ලෙස පිළිකුල් කළේය. තව ද සියලු කාන්තාර වංශ වල නායකයකු වූ කිනානා කුලයට අයත් හුලයිස් නම් පුද්ගලයකු ද මුහම්මද් නබිතුමාගේ සාමකාමී ප්‍රයත්නය පිළිබඳව දෑසින් දැක සිටි බවට පැවසුවේය. එවිට මක්කා වාසීන් ඔහු හුදෙක්ම කාන්තාර වැසියකු බවත් වත්මන් තත්ත්වය පිළිබඳව ඔහු කිසි දෙයක් නොදන්නා බවත් ප්‍රකාශ කළෝය. මෙයින් කෝපයට පත් වූ හුලයිස් කුරයිෂි ජනයිනි! අප නුඹගේ මිත්‍ර පාර්ෂවයක් වීමට එකඟ වූයේ මේ සඳහා නොවේ. නුඹලාගේ මෙවන් හැසිරීම් වලට සහය දීමට අප කිසිසේත්ම එකඟ නොවෙමු. අල්ලාහ්ගේ නිවස ආචාර කිරීමට පැමිණෙන පුද්ගලයකුව එයින් වැලැක්විය හැකි ද? නුඹලා එක්කෝ මුහම්මද්ව ඔහු ඉටු කරන්නට පැමිණි දෑ ඉටු කිරීමට ඉඩ දෙනු. නැතිනම් මා සියලු කාන්තාර වැසියන් නුඹලා සමග තිබෙන සම්බන්ධකම් බිඳ දමන්නට කටයුතු කරමි යන්නෙන් අල්ලාහ් මත දිවුරා පැවසුවේය. කළබල වූ කුරෙයිෂිවරු හුලයිස් වෙත අප මුහම්මද් සමග අපට පිළිගත හැකි යම් ගිවිසුමකට එළඹෙන තුරු රැඳී සිටින ලෙසට ආයාචනා කළෝය.
මේ අතර තායිෆ් හි උර්වා මුහම්මද් නබිතුමාගේ ක්‍රියාකලාපය නිරීක්ෂණය කිරීමට මුහම්මද් නබිතුමාගේ කඳවුරට ගොස් මුහම්මද් නබිතුමා ඉදිරියෙන් අසුන්ගෙන ඔහු සමග සංවාදයේ යෙදෙන්නට විය. ඔහු මුහම්මද් නබිතුමාව ඔහු හා සමාන පුද්ගලයකු මෙන් සලකා ඔහුගේ රැවුලෙන් අදිමින් කථාකරන්නට විය. එවිට අසල සිටි මුහාජිරීන්වරයකු වූ මුගීරා ඔහුගේ කඩුවෙන් උර්වාගේ අතට තට්ටු කළේය. මුගීරා ඔහුගේ අත අහකට ගත්තේය. ටික වේලාවකට පසුව ඔහු නැවතත් මුහම්මද් නබිතුමාගේ රැවුල අල්ලන්නට සැරසෙත්ම මුගීරා ඔහුගේ කඩුවෙන් තරමක් වේගයෙන් උර්වාගේ අතට තට්ටු කරමින් නුඹේ අත නුඹට අයත්ව තිබෙන තාක් අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ගේ රැවුලෙන් එය ඈත්කර තබා ගනු යන්නෙන් පැවසුවේය. උර්වා නැවතත් එලෙස සිදු නොකළ අතර මුහම්මද් නබිතුමා සමග තවත් ටික වේලාවක් සංවාදයෙහි යෙදී පසුව පැය කිහිපයක් මුස්ලිම්වරන්ගේ කඳවුරු නිරීක්ෂණය කර පිටත් විය. ඔහු නැවතත් මක්කාවට ගොස් කුරෙයිෂිවරුන් වෙත ඔහු නිරීක්ෂණය කරන ලද දෑ සියල්ල හෙළි කළේය. මක්කා වැසියනි. මා රජ වරුන් වෙත, රෝමයේ සීසර්වරු වෙත, පර්මියාවේ කිස්රාවරු වෙත මෙන්ම ඇබිසීනියාවේ නේගුස්වරු වෙතට ගොස් නියෝජිතයකු ලෙස සේවය කර ඇත්තෙමි. නමුත් මුහම්මද්ව ඔහුගේ පිරිස ගරු කරන ආකාරයට කිසිදු රජ කෙනෙකුට ඔහුගේ පිරිස ගරු කරන අයුරු මා දැක නැත. ඔහු කිසිවකුට යමක් අණ කළහොත් ඔවුන් එම කරන ලද අණටත් ඉහළින් එය ඉටු කිරීමට උත්සාහ කරති. ඔහු වුදූ දෝවණය කරන විට ඔහුගේ පිරිස ද ඔහුත් සමග වුදූ දෝවණය කිරීම පිණිස ජලය සඳහා පොර කති. ඔහු යමක් ප්‍රකාශ කරන විට ඔහුගේ පිරිස සියල්ලෝම ඔහු ඉදිරියේ සම්පූර්ණයෙන්ම නිශ්ෂබ්ද වෙති. ඔවුන් ඔහු සමග සංවාදයක යෙදෙන විට ඔහුට ගරු කිරීමක් වශයෙන් බිම බලා කථා කරති. මේ නිසා ඔහු ඉල්ලා සිටින දෙයට එකඟවීම නුඹලාට යහපත් යැයි ඔහු ප්‍රකාශ කළේය.
මෙම සිදුවීමට පෙර මුහම්මද් නබිතුමා කිරාෂ් නම් පුද්ගලයකුව කුරෙයිෂිවරුන් වෙතට පණිවිඩයක් සමග යවන ලදි. කුරෙයිෂිවරු මොහුගේ ඔටුවා මරා දමා ඔහුව ද ඝාතනය කරන්නට සැරසෙත්ම හුලයිස් සහ පිරිස ඔහුව බේරා යවන ලදි. නැවතත් මුහම්මද් නබිතුමා වෙතට ගිය කිරාෂ් සිදුවීම විස්තර කොට ඔහුට වඩා පිළිගැනීමක් ඇති පුද්ගලයකුව යවන ලෙසට ඉල්ලා සිටියේය. එවිට මුහම්මද් නබිතුමා මේ සඳහා උමර්ව කැඳවූ විට උමර් මට වඩා පිළිගැනීමක් සහ ආරක්ෂාවක් ඇති කෙනෙකු මා පෙන්වන්නම් යැයි පවසා උත්මාන් බින් අෆ්ෆාන්ව පේණ්වීය. මේ අනුව මුහම්මද් නබිතුමා උත්මාන්ව මක්කාවට යවන ලදි. උත්මාන් මක්කාවේ බලවත් පුද්ගලයකුව සිටි අතර ඔහුට ඉතා බලවත් ඥාතීන් ද මක්කාවේ සිටියෝය. මේ හේතුවෙන් මක්කා වැසියෝ ඔහුව ගෞරවයෙන් පිළිගත් නමුත් නැවතත් මුහම්මද් නබිතුමා සහ පිරිස මක්කාවට ඇතුළු වීමට ඉඩ නොදෙන බවට තරය ප්‍රකාශ කර සිටියෝය. ඔහුට අවශ්‍ය නම් වන්දනාව තනියෙන් කරන්නට ඉඩ දිය හැකි බව පැවසූ විට ඔහු එය ප්‍රතික්ෂේප කළේය.
උත්මාන් මක්කාවේ සිටින අතරතුර හුදයිබිායාවේදී මුහම්මද් නබිතුමා එක් පුද්ගලයකු ලවා සියල්ලන්ටම අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් තුළට ශුද්ධ වූ ආත්මය ඇතුළු වී සිටින බවත් සියල්ලන්ගේ ප්‍රතිඥාව මෙම අවස්ථාවේදී ඔහු අපේක්ෂා කරන බවත් දැනුම් දිය. මුහම්මද් නබිතුමා ඇකේෂියා ගසක් යට අසුන්ගෙන සිටි අතර සියලු පිරිස් එකිනෙකා පැමිණ මුහම්මද් නබිතුමා හට මා නුඹට නුඹේ ආත්මයේ තිබෙන්නා වූ දෙයට අවනත වෙමි යන්නෙන් ප්‍රතිඥා දිය. අවසානයේ මුහම්මද් නබිතුමා ඔහුගේ එක් අතකින් අනෙක් අත අල්ලා මා උත්මාන්ගේ ප්‍රතිඥාවද භාරගනිමි යන්නෙන් පැවසුවේය. කුහකයකු වූ ජාද් ඉබ්නූ කයිස් හැර අනෙක් සියලු දෙනාම මෙම දැනුම් දීමට ප්‍රතිචාර දැක්වුවෝය.
කුරෙයිෂිවරු දැන් වැටී සිටින තත්ත්වයෙන් ගොඩ ඒමට ඇති එකම විසඳුම මුහම්මද් නබිතුමා සමග ගිවිසුමකට එළඹීම බව තීරණය විය. මේ අනුව කුරෙයිෂින් ඔවුන්ව නියෝජනය කිරීමට සුහයිල්, මික්රාස් සහ හුවයිතිබ් යන පුද්ගලයින් මුස්ලිම්වරු වෙතට ගිවිසුමකට එළඹීම පිණිස යවන ලදි. බොහෝ වාද සහ විවාද වලින් පසුව අවසානයේදී ගිවිසුමෙහි කරුණු පිළිබඳව එකඟතාවයකට පැමිණෙන ලදි.
මුහම්මද් නබිතුමා අලි හට “බිස්මිල්ලාහිර් රහ්මාන් නිර්රහීම්” හෙවත් මහා කාරුණික වූ පරම දයාබර අල්ලාහ්ගේ නාමයෙන් ආරම්භ කරමි යන වචන වලින් අරඹා කොන්දේසි ලැයිස්තුගත කරන ලෙසට උපදෙස් දිය. නමුත් සුහයිල් ඊට විරුද්ධත්වය පළ කළේය. රහ්මාන් හෙවත් මහා කාරුණික කවුදැයි මා නොදනිමි. මේ හේතුවෙන් බිස්මික් අල්ලාහුම්ම හෙවත් දෙවියනි නුඹේ නාමයෙන් යැයි ලියන ලෙසට ඔහු ප්‍රකාශ කළේය. මුහම්මද් නබිතුමාගේ අනුගාමිකයින් මෙයට විරුද්ධත්වය පළ කරමින් අප බිස්මිල්ලාහිර් රහ්මාන් නිර්රහීම් හැර වෙනත් කිසිවක් නොලියන බව හඬ නැගුවෝය. නමුත් මුහම්මද් නබිතුමා ඔවුන්ගේ කීමට සවන් නොදී බිස්මික් අල්ලාහුම්ම ලෙස ලියන ලෙසට උපදෙස් දුන්නේය.
පසුව මෙය අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් වන මුහම්මද් සහ අම්ර්ගේ පුත් සුහයිල් සමග ඇති කරගත් ගිවිසුමයි යන්නෙන් ලියන ලෙසට ප්‍රකාශ කළේය. මෙයටද සුහයිල් විරුද්ධත්වය පළ කළේය. නුඹ අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් බව අප පිළිගත්තේ නම් නුඹව වන්දනාවෙන් අප වලක්වන්නේ ද නැත. අප නුඹ සමග සටන් කරන්නේ ද නැත. මේ හේතුවෙන් අබ්දල්ලාගේ පුත් මුහම්මද් යන්නෙන් ලියන ලෙසට ප්‍රකාශ කළේය. නමුත් අලි අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් ලෙස දැනටමත් ලියා අවසන් කර සිටියේය. මේ හේතුවෙන් මුහම්මද් නබිතුමා ඔහුට අල්ලාහ්ගේ දූතයා යන වචනය කපා හරින ලෙසට උපදෙස් දුන්නේය. නමුත් අලි ඔහුට එය කිරීමට බැරි බව දැන්වුවේය. මේ හේතුවෙන් මුහම්මද් නබිතුමාට අකුරු කියවන්නට නොදන්නා හෙයින් එම වචනය කොහි දැයි අසා ඔහු විසින්ම අල්ලාහ්ගේ දූතයා යන වචනය කපා හරින ලදි.
ගිවිසුමෙහි අනෙක් කොන්දේසි අතර දෙපාර්ෂවය අතර වසර දහයකට සටන් විරාමයක් ස්ථාපිත කරන්නටත්, කුරයිෂිවරු අතුරින් කිසිවකු ඔහුගේ භාරකරුගේ කැමැත්ත නොමැතිව මුහම්මද් වෙතට පැමිණිය හොත් මුහම්මද් ඔහුව නැවතත් ඔවුන් වෙතට භාර දිය යුතු නමුත් මුහම්මද්ගේ පිරිස අතුරින් කවරකුහෝ කුරෙයිෂින් වෙතට පැමිණියහොත් ඔවුන් නැවතත් මුහම්මද් වෙතට නොයවන බවටත්, කිසිදු පාර්ෂවයකින් ප්‍රයෝග හෝ විශ්වාසය කඩ නොකර පාවාදීම් සිදු නොකළ යුතු බවටත් වෙනත් ඕනෑම පාර්ෂවයකට මුහම්මද් සමග හෝ කුරෙයිෂින් සමග අවශ්‍ය පරිදි ගිවිසුමකට එළඹීට හැකි බවටත් සඳහන් විය. මෙම ගිවිසුම කුස්සා සහ බක්කර් වංශ නායකයින් විසින් සනාථ කරන ලදි.
ගිවිසුමෙහි අවසාන වගන්තිය වූයේ නුඹ මුහම්මද් මෙම වර්ෂයේ මක්කාවෙන් පිටත් විය යුතු බවටත් අප මෙහි සිටින විට මෙහි නොපැමිණිය යුතු බවටත් ඊළඟ වර්ෂයේ අප මක්කාවේ සිට පිටත් වන බවටත් එම කාලයේදී නුඹලා මක්කාවට ඇතුළු වී දින තුනක් කඩුවක් පමණක් රැගෙන වන්දනාවෙහි යෙදිය හැකි බවටත් ප්‍රකාශ විය.
මෙම ගිවිසුමෙන් පසුව මුහම්මද් නබිතුමාගේ පිරිස තුෂ්ණිම්භූත වී සිටියෝය. ඔවුන් මෙම වර්ෂයෙහි වන්දනාවෙහි යෙදිය හැකි බවට දැඩි විශ්වාසයකින් සිටියෝය. නමුත් මෙම ගිවිසුමෙන් ඔවුන්ගේ කිසිදු අභිප්‍රායක් ඉටු නොවීය. මෙලෙස ඔවුන් සියලු දෙනා ශෝකයෙන් මෙම ගිවිසුමෙහි කොන්දේසි වල ඇති අසාධාරණබව අදහාගත නොහැකිව සිටින අවස්ථාවෙහිදී දම්වැල් වලින් අත් සහ පාද ගැටගසන ලද තරුණයෙක් ඔවුන්ගේ කඳවුර තුළට ඇතුළු විය. මෙය සුහයිල්ගේ බාල පුතකු වූ අබූ ජන්දාල් විය. ඔහු ඉස්ලාම් දහම වැළඳගැනීම හේතුවෙන් ඔහුගේ පියා විසින් ඔහුව සිර කර සිටියේය. ඔහුගේ සොයුරකු වූ අබ්දල්ලා දැනටමත් ඉස්ලාම් දහම වැළඳගෙන සිටි අතර ඔහු මුහාජිරීන්වරු අතර විය. අබ්දල්ලා ඔහුව පිළිගැනීමට සැරසෙත්ම සුහයිල් ඔහුගේ ගෙල වටා ඇති දම්වැල් වලින් ඇද කම්මුලට පහර දිය. පසුව ඔහු මුහම්මද් නබිතුමා වෙතට හැරී අප ගිවිසුමට එකඟ වූයේ මෙම පුද්ගලයා නුඹ වෙතට පැමිණෙන්නට පෙරාතුවයැයි පැවසුවේය. මුහම්මද් නබිතුමා ඊට එකඟ විය. මොහුව නැවතත් අප වෙතට යවන්න යැයි සුහයිල් පැවසුවේය. එවිට අබූ ජන්දාල් මුස්ලිම්වරුණි! මා ඉස්ලාම් දහම ඇදහීමේ එකම හේතුව පිට මා හට වද හිංසා පමුණුවීම පිණිස මාව නැවතත් නුඹලා පිළිම වන්දනාකරුවන් වෙතට භාර දෙන්නේ දැයි හඬ නගා ප්‍රශ්ණ කළේය. මුහම්මද් නබිතුමා සුහයිල් වෙත ගොස් උපකාරයක් වශයෙන් අබූ ජන්දාල් නිදහස් කරන ලෙසට ඉල්ලා සිටියේය. නමුත් සුහයිල් ඊට විරුද්ධ විය. මෙපමණ වේලාවක් නිහඬව සිටි කුස්සා සහ බක්කර් මිත්‍ර වාංශික නායකයින් වන මික්රාස් සහ හුවයිතිබ් මෙය ඉතාමත්ම අශුභ ආරම්භයක් ලෙස සලකා මෙම කාරණයට මැදිහත් වී අබූ ජන්දාල් හට ආරක්ෂාව සැපයීමට ඉදිරිපත් විය. මේ අනුව අබූ ජන්දාල් ඔවුන් සමග පදිංචි විය. ඉවසීමෙන් සිටිනු අබූ ජන්දාල්. අනිවාර්යයෙන් අල්ලාහ් නුඹ සහ නුඹ සමග සිටින අනෙක් අයටත් ක්‍රමයක් පාදනු ඇත. අප ඔවුන් සමග ගිවිසුමකට එළඹ සිටිමු. අප එම ගිවිසුම කඩ නොකළයුතුය.
මෙම අවස්ථාවේදී උමර්ගේ ඉවසීමේ සීමාව ඉක්ම වී නැගිට මුහම්මද් නබිතුමා වෙතට ගොස් නුඹ අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් නොවේ දැයි ප්‍රශ්ණ කළේය. එවිට මුහම්මද් නබි තුමා ඔව් යැයි පිළිතුරු දුන්නේය. අප හරි මාර්ගයේ සහ අපගේ සතුරන් වැරදි මාර්ගයේ නොවේ ද? මුහම්මද් නබිතුමා ඔව් යැයි පිළිතුරු දුන්නේය. එසේ නම් අප අපගේ ආගමෙහි ගෞරවයට හාණි වන අයුරින් මෙතරම් අවාසි දායක ගිවිසුමකට එළඹෙන්නට හේතුව කුමක් දැයි ප්‍රශ්ණ කළේය. ඊට මුහම්මද් නබිතුමා මම අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් වෙමි. මේ හේතුවෙන් මා ඔහුගේ අණට පිටු නොපාමි. ඔහු මට ජයග්‍රහණය ලබා දෙනු ඇත යන්නෙන් පිළිතුරු දිය. එවිට උමර් නමුත් නුඹ කිවුවේ නැද්ද අප කාබාව වටා ගොස් චාරිත්‍ර ඉටු කරන බව? යන්නෙන් ප්‍රශ්ණ කළේය. එවිට මුහම්මද් නබිතුමා ඔව්. නමුත් මා කිව්වා ද අප එය මෙම වර්ශයේ ඉටු කරන බවට? යැයි ප්‍රශ්ණ කළේය. නමුත් උමර් තවමත් පිළිතුර හමුවේ සෑහීමකට පත් නොවී අබූ බක්කර් වෙතට ගොස් මෙම ප්‍රශ්ණ කිහිපය ඇසුවේය. එවිට අබූ බක්කර් මුහම්මද් නබිතුමා වෙත ගොස් මෙම ප්‍රශ්ණ ඇසීමේදී ඔහුට මෙම පිළිතුරුම ලැබූයෙන් ඔහු උමර් වෙතට ගොස් ඇත්තෙන්ම ඔහු මෙම වර්ශයේ කාබාව වටා ගොස් චාරිත්‍ර ඉටු කරන බව ප්‍රකාශ නොකළා යැයි පිළිතුරු දිය.
සුහයිල් ඇතුළු පිරිස අබූ ජන්දාල් යදම් වලින් ඇදගෙන පිටත් විය. මෙම දර්ශනයෙන් මුස්ලිම්වරුන්ගේ සිත් තුළ දැඩි කම්පණයක් ඇති විය. මුහම්මද් නබිතුමා නැගිට වන්දනාකරුවන් වෙතට ගොස් නැගිට නුඹලාගේ සත්ත්වයින් පූජා කර හිස් බූ ගානු යැයි පැවසුවේය. පිරිස තවමත් කම්පණයෙන් නොමිදී තුෂ්ණිම්භූතවී සිටි හෙයින් කිසි කෙනෙකු නොසෙල්වුණි. ඔවුනට කුමක් කරන්නේ දැයි නොවැටහිණි. ඉටු කිරීමට පැමිණි වන්දනාව ඉටුකිරීමට නොහැකිව තිබියදී එය ඉටු කළාක් මෙන් අවසාන චාරිත්‍රය වන මක්කා භූමිය තුළ සත්ත්වයින් පූජා කිරීමේ කර්තව්‍යය හුදයිබියාවෙහි සිදුකිරීමට උපදෙස් දුන් මුහම්මද් නබිතුමා දෙස ඔවුන් විමතියෙන් බලා සිටියෝය. මුහම්මද් නබිතුමා ඔහුගේ ප්‍රකාශය දෙවන වරටත් තුන්වන වරටත් ප්‍රකාශ කළ ද කිසිවකු නොසෙල්වුණි. ඔවුන් සියලු දෙනාම ඔහු දෙස විමතියෙන් මෙන් නිශ්ශබ්දව බලා සිටියෝය. ඔවුන්ගේ අකීකරුබව හේතුවෙන් මුහම්මද් නබිතුමාගේ සිත තරමක් කැළඹුනි. මේ හේතුවෙන් ඔහු ඔහුගේ කූඩාරමට ගොස් මේ බව කෝපයෙන් ඔහුගේ බිරිඳ උම් සලාමා වෙත පැවසුවේය. එවිට ඇය නුඹ කිසිවකුට කිසිවක් නොපවසා නුඹේ සත්ත්වයාව පූජා කරනු. එවිය ඔවුන් නුඹව අනුගමනය කරාවි යන්නෙන් පැවසුවාය. මේ හේතුවෙන් ඔහු ඔහුගේ ඔටුවා වෙතට ගොස් බිස්මිල්ලාහි අල්ලාහු අක්බර් හෙවත් අති විශිෂ්ඨ අල්ලාහ්ගේ නාමයෙන් යැයි සියල්ලන්ට ඇසෙන්න ප්‍රකාශ කරමින් ඔටුවාව පූජා කළේය. එක් වරම සියලු පිරිස් දුවගෙන ගොස් ඔවුනොවුනගේ සත්ත්වයින් රැගෙන පූජා කිරීමට පොර කෑහ. පසුව ඔහු එක් පුද්ගලයකුට ඔහුගේ හිස බූ ගාන ලෙසට උපදෙස් දුන්නේය. මේ අනුව ඔහුගේ හිස බූ ගෑම දුටු ඔවුන් බොහෝ දෙනා බූ ගෑහ. ඇතැමුන් සම්පූර්ණයෙන්ම බූ නොගෑ නමුත් හිසකෙස් කොටසක් කපා දැමූහ. සියල්ලෝම චාරිත්‍රය ඉටු කර අවසන් කළ පසු මුහම්මද් නබිතුමා බූ ගසන ලද පිරිසට අල්ලාහ් අනුකම්පා කරත්වා යන්නෙන් ආයාචනා කළේය. එවිට හිස කෙස් කොටසක් පමණක් කපා දැමූ පිරිස අපටත් ආයාචනා කරනු යන්නෙන් ඊට විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කළෝය. නමුත් මුහම්මද් නබිතුමා නැවතත් පෙර පරිදිම හිස කෙස් බූ ගසන ලද පිරිසට පමණක් ආයාචනා කළේය. නැවතත් එම පිරිස විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කළෝය. නැවතත් මුහම්මද් නබිතුමා එලෙසම ආයාචනා කළෙන් පිරිස නැවතත් දැඩි ලෙස විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කළෝය. සිව්වැනි වාතාවේදී හිස කෙස් කපන ලද අයටත් යන්නෙන් ආයාචනා කළේය.
මුහම්මද් නබිතුමා ඔහුගේ කපන ලද හිස කෙස් රැගෙන සමීපයේ තිබුණු නිදිකුම්බා පැළයක් අසල විසිකළේය. වහාම අසල සිටි පිරිස් දුවගෙන ගොස් ඔහුගේ හිසකෙස් ලබා ගැනීමට පොර කෑහ. එක් වරම විශාල සුළඟක් හමා සියල්ලන්ගේ හිසකෙස් මක්කාව දෙසට ගසාගෙන ගියේය. එවිට සියල්ලෝම මෙය තම වන්දනා චාරිත්‍ර අල්ලාහ් පිළිගත් බවට සංඥාවක් බව ඔවුන් විශ්වාස කළෝය. පසුව ඔවුන් මදීනාවට යන අතරතුර සියල්ලන්ගේම සැක සංකාවන් තුරන් කරමින් මෙම හුදයිබියා ගිවිසුම මුස්ලිම්වරුනට පැහැදිලි ජයග්‍රහණයක් බව තහවුරු කරමින් කුරාණ වාක්‍ය කිහිපයක් පහළ විය.